Dziś mowa o różnych kategoriach funduszy, z których możemy wybierać w zależności od indywidualnych preferencji i możliwości.

O funduszach Inwestycyjnych Otwartych (FIO)
Fundusze inwestycyjne otwarte lokują środki pieniężne pozyskane od klientów głównie w instrumenty finansowe, głównie w akcje, prawa poboru, dłużne papiery wartościowe nawet tytuły uczestnictwa w innych funduszach inwestycyjnych. Mogą również inwestować w inne aktywa zgodnie z polityką inwestycyjną, która szczegółowo limituje stopień zaangażowania w poszczególne klasy aktywów.
Wartość aktywów netto funduszu stanowi różnicę między aktywami brutto oraz zobowiązaniami i rezerwami.  Tytułem uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otwartym jest jednostka uczestnictwa, która jest instrumentem finansowym, specyficznym dla polskiego rynku i nie jest papierem wartościowym.
Wartość pojedynczej jednostki uczestnictwa jest obliczana przez podzielenie wartości aktywów netto funduszu przez liczbę wszystkich istniejących jednostek uczestnictwa.
Wycena aktywów funduszu odbywa się nie rzadziej niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa - w praktyce w każdym dniu roboczym. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa. W funduszu inwestycyjnym otwartym liczba uczestników i jednostek uczestnictwa ulega ciągłym zmianom, fundusz może sprzedawać codziennie jednostki uczestnictwa bez ograniczeń, również w każdym dniu są one odkupywane na każde żądanie uczestników. Dzięki temu, możliwe jest utrzymanie wysokiej płynności inwestycji z punktu widzenia uczestników funduszy. Tego rodzaju fundusze są właściwe szczególnie dla osób nie posiadających doświadczenia w inwestowaniu instrumentami finansowymi, które chcą mieć szybki dostęp do zainwestowanych środków. Dystrybucję jednostek uczestnictwa prowadzą domy i biura maklerskie, oddziały banków a także inne podmioty, które uzyskały odpowiednią zgodę Komisji Nadzoru Finansowego.
Fundusze inwestycyjne otwarte, najdłużej działające w Polsce, są najpopularniejsze wśród inwestorów detalicznych.

O Specjalistycznych Funduszach Inwestycyjnych Otwartych (SFIO)
Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty jest formą funduszu inwestycyjnego otwartego. Krąg uczestników takiego funduszu może być ograniczony, np. do osób prawnych lub np. uczestników Pracowniczych Programów Emerytalnych. W statucie funduszu mogą być też wprowadzone dodatkowe warunki dotyczące odkupywania jednostek uczestnictwa. Wycena aktywów funduszu odbywa się nie rzadziej niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa, w praktyce w każdym dniu roboczym lub co  kilka dni, np. co 7 dni. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa.

O Funduszach Inwestycyjnych Zamkniętych (FIZ)
Fundusze inwestycyjne zamknięte, w porównaniu z funduszami inwestycyjnymi otwartymi mają do dyspozycji szerszy wybór instrumentów finansowych a także aktywów o niskiej płynności, m.in. udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, nieruchomości, towary, wierzytelności. Znane na polskim rynku są fundusze: absolutnej stopy zwrotu, nieruchomości, private equity, sekurytyzacyjne, towarowe, np. Investor Gold FIZ.
Fundusze Inwestycyjne Zamknięte mogą też inwestować na rynku walutowym i terminowym, zarówno w celu zabezpieczenia pozycji, jak również spekulacji. Zarządzający mają większą swobodę w zarządzaniu aktywami, gdyż nie muszą ciągle utrzymywać ciągle płynnych rezerw, a to przekłada się na lepsze wykorzystanie środków. Tego rodzaju fundusze mogą stosować dźwignię finansową, co pozwala im zwiększyć stopę zwrotu.
Dzięki większej swobodzie działania, zarządzający FIZ-ami mogą dopasować charakterystykę funduszu do wybranego rodzaju instrumentu finansowego lub grupy instrumentów finansowych, lub indywidualnych wymagań klientów, co ma miejsce w przypadku funduszy dedykowanych.
Fundusze Inwestycyjne Zamknięte emitują publiczne lub niepubliczne certyfikaty inwestycyjne, które są udziałowymi papierami wartościowymi. Wycena aktywów funduszy winna być przeprowadzana nie rzadziej niż raz na 3 miesiące. W praktyce większość publicznych funduszy zamkniętych polskiego rynku wycenia aktywa raz na miesiąc.
Emisje certyfikatów inwestycyjnych oraz ich wykup odbywają się w dniach ustalonych przez Fundusz. Z chwilą odkupienia certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa. Jeżeli certyfikaty są notowane na giełdzie to można je kupić lub sprzedać na sesji składając zlecenie w domu lub biurze maklerskim analogicznie, jak w przypadku akcji. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty może być utworzony na czas określony lub na czas nieokreślony.

Jan Mazurek

Główny Analityk