Duże koszty małych firm

Dane z opublikowanego właśnie badania organizacji certyfikującej przedsiębiorców Rzetelna Firma* nie pozostawiają wątpliwości. Odroczone płatności generują w Polsce ogromne koszty i stanowią duże obciążenie dla firm. Niemal co drugi badany wystawia rachunki z przedłużonym terminem zapłaty dla ponad 76% stałych klientów. W co trzeciej firmie kontrahenci spóźniający się z rozliczeniami stanowią nawet 20% wszystkich partnerów biznesowych. Problem najbardziej odczuwają małe firmy zatrudniające od 10 do 49 osób.

Takie liczby to kłopot dla całej gospodarki. Koszty, jakie przedsiębiorcy ponosili z powodu faktur z długim terminem płatności i niezapłaconych w terminie są znaczące. Najbardziej funkcjonowanie obciążały w przypadku mikro przedsiębiorców (7,8% wszystkich kosztów funkcjonowania).

- Indeks Należności Polskich Przedsiębiorstw, który mierzy poziom zatorów płatniczych, jest silnie skorelowany ze wzrostem PKB. W Krajowym Rejestrze Długów mamy zarejestrowane ponad 800 tysięcy niezapłaconych faktur o wartości 5,4 mld zł - mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Odsetek firm wskazujących w badaniu Portfel należności polskich przedsiębiorstw**, że opóźnione płatności stanowią dla nich barierę w prowadzeniu działalności gospodarczej, wynosi aż 52% wszystkich polskich firm. Najczęściej wymienianą konsekwencją zatorów płatniczych było niepłacenie innym przedsiębiorcom (31,4% wskazań w badaniu) oraz wstrzymywanie inwestycji (27,2% wskazań). W 2015 roku istotne pogorszenie sytuacji nastąpiło w sektorze mikro przedsiębiorców.

Problemy z płatnościami stworzyły nowy rynek

Skali problemu dowodzi też dynamicznie rosnący rynek usług faktoringowych. Jak działa? Firma, która wystawia fakturę z długim terminem płatności zgłasza ją do faktora, który od razu wypłaca większą część należności, a pozostałe 10-15% w momencie uregulowania płatności przez odbiorcę towaru czy usługi. Za to pobiera prowizję. Dane o szybkim rozwoju branży potwierdzają, jakim problemem są odroczone płatności - w ostatnich latach rynek usług faktoringowych rozwijał się w tempie kilkunastu procent rocznie. Po pierwszym kwartale tego roku obroty firm faktoringowych zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów (który i tak nie agreguje całego rynku) wyniosły 35 mld zł i były o 15,4% większe niż rok wcześniej w tym samym okresie. Nowi gracze w branży bez większych problemów zdobywają klientów - firm szukających taniego i prostego finansowania odroczonych płatności.

- Zgłaszają się do nas różni przedsiębiorcy, od mikro po dużych - odroczone płatności są problemem dla wszystkich. Hamują rozwój firm, w wielu przypadkach są zagrożeniem dla bieżącej wypłacalności. Faktoring daje im możliwość rozwoju, nie obciążając jednocześnie bilansu kredytem czy pożyczką. - ocenia Piotr Gąsiorowski - prezes zarządu eFaktor S.A.

Faktoring wspiera też przedsiębiorców lub wręcz zdejmuje z nich znaczącą część obowiązku monitorowania portfela należności i obsługi zobowiązań. To szczególnie cenne w przypadku małych firm bez rozbudowanych struktur księgowych, bo przedsiębiorcy cierpią nie tylko ze względu na brak środków na koncie, ale i w skutek większych kosztów monitorowania płatności i związanych z tym prac administracyjnych.

- Stosowanie odroczonych terminów płatności jest praktyką powszechną, ale dotyczy przed wszystkim stałych klientów. Po części wynika to ze słabej pozycji najmniejszych firm w kontaktach z dużymi kontrahentami, ale też i mniejszej staranności w doborze klientów. Tu również swoją istotną rolę pełni faktoring weryfikując należności i pośrednicząc pomiędzy kontrahentami. Szczególnie w przypadku współpracy z długoletnimi partnerami - przedsiębiorcy miewają skrupuły w ponawianiu monitów o płatność - dodaje Piotr Gąsiorowski z eFaktor.

*Badania przeprowadzone przez Keralli Research na zlecenie Rzetelnej Firmy, próba 600 małych i średnich przedsiębiorstw, marzec 2016.

** Badanie Portfel należności polskich przedsiębiorstw, próba reprezentatywna dla całej gospodarki - 1612 firm, kwiecień 2015.