Demografia jest nieubłagana: nie ma szans na to, by obowiązkowe świadczenia emerytalne zapewniły jakość życia z okresu aktywności zawodowej. Problem starzenia się społeczeństwa, już odczuwalny w krajach zachodniej Europy, wkrótce da o sobie znać także w Polsce. I to z niedocenianą przez wielu z nas siłą. Według opublikowanej w październiku 2014 roku przez Główny Urząd Statystyczny „Prognozy ludności na lata 2014–2050” do połowy wieku populacja naszego kraju zmniejszy się o 4,5 mln osób. Równocześnie szybko będzie rosnąć średni wiek mieszkańca Polski. Dziś mediana wieku to 38,2 lat, ale za 35 lat ma ona wynieść 50. Z punktu widzenia stabilności systemu emerytalnego jednak najbardziej złowieszczy wymiar ma inny wskaźnik: prognozowany indeks starości, czyli proporcja osób młodych (do 14. roku życia) do osób starszych (powyżej 65. roku życia). Dziś na 1000 juniorów przypada 983 seniorów – w 2050 roku liczba osób w wieku 65+ wzrośnie niemal trzykrotnie, do 2693.

Ta dysproporcja przełoży się na wydolność systemu emerytalnego – dlatego powinniśmy już dziś pomyśleć o zabezpieczeniu przyszłości. Dodatkowy kapitał, który uzupełni świadczenie z ZUS i (ewentualnie) OFE, to komfort psychiczny nie tylko dla samego emeryta, lecz także jego najbliższych. Zgromadzone środki pozwolą zarówno na spokojne życie, zakup leków, rehabilitację, jak i na hobby czy np. podróże, na które wcześniej nie zawsze udawało się znaleźć czas. 

Zachętą do długoterminowego oszczędzania są ulgi podatkowe obecne w dwóch produktach finansowych dostępnych w ramach III filaru emerytalnego: indywidualnych kontach emerytalnych (IKE) oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Ich nazwa jest zbliżona, ale różnią się one rodzajem preferencji podatkowych. Co ważne, można skorzystać jednocześnie z obu produktów. Dlatego jeśli zabezpieczenie emerytalne jest dla nas ważne, warto gromadzić pieniądze zarówno na IKE , jak i na IKZE.

Potencjalne korzyści z IKE są znaczące, zwłaszcza jeśli udałoby się zasilać konto kwotą równą limitowi wpłat na dany rok kalendarzowy (np. w 2014 roku wynosi on 11 238 zł) i wytrwać w tym postanowieniu do czasu, kiedy zgodnie z ustawą o IKE i IKZE będzie można dokonać wypłaty środków. Uzyskamy wtedy zwolnienie wypracowanych zysków z 19-procentowego podatku od dochodów kapitałowych. Nawet jeśli nie jesteśmy w stanie wykorzystać w pełni limitu, warto zasilać IKE adekwatnie do swoich możliwości. Przy 200 zł wpłacanych co miesiąc i średniej stopie zwrotu z inwestycji na poziomie 6% ulga podatkowa po 30 latach wyniesie 23,5 tys. zł. Przy takich założeniach u progu emerytury będziemy dysponować dodatkowym kapitałem w wysokości blisko 196 tys. zł. 

Powyższe wyliczenia mają na celu zaprezentowanie zasad funkcjonowania mechanizmów finansowych i mają charakter wyłącznie poglądowy. Wykorzystana stopa zwrotu jest hipotetyczna i nie może być interpretowana jako gwarancja uzyskania podobnego wyniku w przyszłości.

Konstrukcja IKZE jest odmienna. Zakłada ona, że zachęta podatkowa pojawia się już na początku inwestycji. Każdą wpłatę na konto – do ustalonego limitu (w 2014 roku 4 495,20 zł) – możemy odliczyć od podstawy opodatkowania w danym roku. Co ważne, po zmianach z początku 2014 roku kwota limitu jest stała dla wszystkich, niezależnie od dochodu. Warto pamiętać, że w 2014 roku maksymalna kwota ulgi wynosi odpowiednio 809 zł lub 1 438 zł – w zależności od stawki podatku dochodowego: 18% lub 32%. Oszczędzając na IKZE, musimy jednak liczyć się z tym, że przy wypłacie środków z konta (po osiągnięciu 65. roku życia oraz pod warunkiem dokonywania wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych) zapłacimy 10-procentowy podatek dochodowy.

W ofercie Pioneer Pekao TFI dostępne są dwa programy, które w prosty i wygodny sposób pozwalają na długoterminowe oszczędzanie na emeryturę. Poza ulgami podatkowymi zapewniają także dodatkowe korzyści. Przykładowo, Program Pioneer Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (Program IKZE) posiada mechanizm dostosowania poziomu ryzyka i potencjału wzrostu inwestycji do okresu oszczędzania pozostałego do ukończenia przez oszczędzającego 65. roku życia. Proporcje podziału wpłat pomiędzy poszczególne subfundusze Pioneer wchodzące w skład Portfela Programu zmieniają się wraz z upływem lat tak, aby zapewnić początkowo większy potencjał zysku z rynku akcji, a następnie ograniczać ryzyko w miarę zbliżania się końca okresu oszczędzania.

Program Pioneer Indywidualne Konta Emerytalne (Program IKE) daje zaś inwestorom dużą swobodę w doborze strategii inwestycyjnej. Mogą oni zbudować swój portfel, opierając się maksymalnie na trzech funduszach/subfunduszach wybranych spośród szerokiej oferty dostępnej w Programie IKE, zróżnicowanych zarówno pod względem udziału części akcyjnej i obligacyjnej, jak i zasięgu geograficznego.

Piotr Szulec, Dyrektor ds. Komunikacji Inwestycyjnej w Pioneer Pekao Investment Management