W opinii publicznej istnieje wiele mitów, między innymi, że VAT płacą tylko przedsiębiorcy. Jaka jest prawda?

Czym jest owy tajemniczy VAT? Zaczynając od nazwy, jest to skrót od angielskiej nazwy, czyli Value Added Tax (podatek od wartości dodanej). Polska nazwa podatku VAT to podatek od towarów i usług, który jest pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Im jest większa sprzedaż, tym większe są wpływy z podatku VAT. Aktualnie podstawowa stawka VAT wynosi w Polsce 23%, jednak dla niektórych towarów jest niższy.

- Zrozumienie czym jest podatek VAT oraz jak należy go odliczać jest bardzo istotne zarówno dla osób fizycznych, jak i dla przedsiębiorców. Kwestie związane z odprowadzaniem podatku mogą wydawać się skomplikowane i jeżeli myślimy o założeniu swojego biznesu, warto skonsultować swoje obawy z kimś doświadczonym - mówi mecenas Marcin Milczarek z ECOVIS Milczarek i Wspólnicy Kancelaria Prawna.

VAT płacą tylko przedsiębiorcy

Pierwszym mitem wokół VAT jest powszechnie powtarzana opinia, że płacą go tylko przedsiębiorcy. Zgodnie z ustawą o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Innymi słowy - podatek VAT płacą wszyscy kupujący w kraju, np. robiąc codzienne zakupy.

VAT jest podatkiem skomplikowanym

Często pojawia się opinia, że VAT to skomplikowana sprawa. Czy jest tak w rzeczywistości? - Kwestie opodatkowania faktycznie są skomplikowane, jednak przy wsparciu doświadczonego prawnika można je łatwo zrozumieć. W momencie kiedy mamy do czynienia z początkującym przedsiębiorcą, który nie ma rozeznania w świecie podatków, niezwykle istotne jest skontaktowanie się z prawnikiem, który rzuci nieco światła na to zagadnienie. Tym samym można uniknąć wielu kłopotów.  - mówi Marcin Milczarek z Marcin Milczarek z ECOVIS Milczarek i Wspólnicy Kancelaria Prawna.

VAT nie ma wpływu na politykę społeczną

Kolejnym mitem jest opinia, że podatek VAT istnieje wyłącznie w sferze biznesowej i nie ma realnego wpływu na politykę społeczną. W rzeczywistości ma bardzo duży. Doskonałym przykładem jest wysokość odpłatności za usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze. Kolejną kwestią jest zwolnienie z podatku VAT kilkunastu rodzajów działalności, które dotyczą życia społecznego, między innymi edukacji, świadczeń zdrowotnych oraz kultury. Ma to na celu odciążenie organizacji pożytku publicznego z obowiązku opłat VAT. Jak widać podatek VAT ma bliskie powiązania z życiem społecznym. Warto także zwrócić uwagę,  że utrzymywanie wysokich stawek VAT prowadzi do rozwarstwienia społecznego, ponieważ osoby o niskich dochodach wydają proporcjonalnie więcej. Dlatego o ile wysokie stawki VAT są łatwym sposobem na zwiększenie wpływów budżetowych, to jednocześnie prowadzą do pogorszenia sytuacji najbiedniejszych. Należy także pamiętać, że zwolnienie z podatku nie jest wcale takie korzystne, bo w przypadku sprzedaży zwolnionej nie można odliczać VAT naliczonego przy zakupach. Jest on kosztem uzyskania przychodu w podatkach dochodowych.

Różne stawki VAT służą wsparciu osób w trudnej sytuacji finansowej

Obecnie istnieje kilka stawek VAT - 23%, 8%, 5% oraz 0%. Czy zróżnicowanie stawek VAT ma służyć pomocy osobom będącym w trudnej sytuacji? Okazuje się, że niekoniecznie. Różne stawki podatku mają na celu wspieranie niektórych segmentów rynku, prowadzenie polityki prorodzinnej oraz oświatowej, a także ochronę środowiska. Istotną kwestią jest także to, że wysokość stawki w głównej mierze zależy od klasyfikacji danego towaru. A z tym są duże problemy, czego dowodem są ostatnie spory dotyczące stawki podatku od hot-dogów sprzedawanych a stacjach czy niektórych towarów w sklepach. Najlepszym rozwiązaniem jest obniżenie i ujednolicenie stawek, przynajmniej w konkretnych grupach towarowych (np. cała żywność - 8%). Utrzymywanie wielu stawek i niejasnych klasyfikacji towarów czy usług do poszczególnych grup prowadzi do niejasności i kłopotów z poborem podatku oraz pochłania czas przedsiębiorców na biurokratyczne i księgowe procedury.

VAT jest taki wysoki, bo utrzymuje budżet Państwa

Ostatnim mitem, który narósł wokół podatku VAT jest pogląd, że jest najważniejszym źródłem dochodów budżetowych. To prawda, ale istotne są również wpływy z akcyzy, która jest również płaconym powszechnie podatkiem (np. w cenie paliw, papierosów czy alkoholu). Suma wpływów tych dwóch podatków daje prawie ¾ wpływów do budżetu. Istotny jest także popularny PIT, przy czym trzeba zauważyć, że koszty poboru tego podatku są bardzo wysokie, a stawki podatkowe budzą wiele kontrowersji. Podatek VAT jest mniej zauważalny, bo w Polsce (inaczej niż np. w Stanach Zjednoczonych), ceny podawane są już z VAT-em i konsument nie wie, ile płaci podatku kupując ten produkt.

Łatwo sprawdzić jak istotne są podatki w budżecie Państwa sięgając po ustawę budżetową na rok 2018: dochody ogółem 355.705.405.000 zł, w tym dochody podatkowe 331.672.637.000 zł (93,24%). W tym: VAT 166.000.000.000 (50,05%), akcyza 70.000.000.000 (21,11%), PIT 55.500.000.000 (16,58%), CIT 32.400.000.000 (9,775). Łatwo się sięga po VAT, bo płacą go praktycznie wszyscy. Ostatnie uszczelnienia, jak kasy online czy JPK właśnie temu służą, żeby uzyskiwać jeszcze większe dochody z tego podatku.

Lepiej nie występować o zwrot VAT

Jest taki mit, żeby nie występować o zwrot nadpłaconego podatku VAT, bo naraża się na kontrolę skarbową. To prawda. Organy skarbowe sprawdzają każdą prośbę o zwrot podatku VAT, aby przekonać się, że jest uzasadniona. Dlatego warto przed wystąpieniem o zwrot podatku skontaktować się z doradcą, aby sprawdzić czy wszystkie rozliczenia są w porządku i nie zostaną zakwestionowane. Z drugiej strony, rutynowe zwroty, np. w przypadku prowadzenia sprzedaży trwale opodatkowanej stawką obniżoną lub zakupu środków trwałych są przeprowadzane bez zbytniej szczgółowości.

Więcej informacji: https://www.ecovis.com/pl/